Materi 9/ 10 Basa Jawa kelas 9
Mata pelajaran : Bahasa Jawa
Guru Pengampu : Sumarmi ,S.Pd
Materi : Pitutur luhur ing Tembang Dhandhang gula
Hari ,tanggal : Jumat,9 Oktober 2020
Kelas,semester : IX / I
Pambuka :
Dina iki pak guru bakal ngajak bocah – bocah nyinau lan nggoleki pititur luhur saka Tembang Macapat pupuh Dhandhang gula saka Serat Wulangreh , Kanggo mangerteni isine nasehat saka tembang iku.
Materi inti :
Tembang Dhandhan gula
( buku paket halaman 21-22 )
A.Pada 1.
Pamedhare wasitaning ati
Cumanthaka aniru pujangga
Dhahat mudha ing batine
Nanging kedah ginunggung
Datan wruh yen akeh ngesemi
Ameksa angrumpaka
Basa kang kalantur
Tutur kang katula – tula
Tinalaten rinuruh kalawan ririh
Mrih padhanging sasmita
Tegese .
Ngandhakake isine ati,kumawani niru wong pinter ( pujangga ),ngrumangsani yen isih enom,nanging kudu digedhekake atine sinajan ana wong sing ngremehake,meksa nyusun basa sing kebacut salah ,tetembungan sing kebacut kliru diajarake sing bener kanthi tlaten lan sabar ,supaya dadi padhangeng pikir.
Pitutur luhur
Isih enom kudu wani elik –elik yeng ana wong kliru kanthi tlaten lan sabarsanajan kadhang
disepelekake dening wong liya ,supaya sing salah ora kebacut salah.
Tugas
Pak guru bakal menehi teges pada 2 nganti 4 mengko golek ana Pitutur luhure
B.Pada 2
Sasmitane ngaurip puniki
Mapan ewuh yen nora weruha
Tan umeneng ing uripe
Akeh kang ngku – aku
Pangrasane sampun udani
Tur durung wruh ing rasa
Rasa kang satuhu
Rasaning rasa punika
Upayanen darapon sampurna ugi
Ing kauripanira
Tegese .
Rasaning wong urip kuwi,manggon rasa isin yen ora ngerti,ora bakal meneng sasuwening urip,akeh wong sing ngaku,rumangsane wis pinter,mangka durung ngerti bab rasa,rasa kang satenane,rasa kang satenane kuwi kudu digoleki lan dilatih ana ing uripmu.
Pitutur luhur
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
C.Pada 3
Jroning kur’an nggoning rasa yekti
Nanging ta pilih ingkang uninga
Kajaba lawan tuduhe
Nora kena den awur
Ing satemah nora pinanggih
Mundhak katalanjukan
Tedah sasar susur
Yen sira ayun waskitha
Sampurnane ing badanira puniki
Sira anggegurua.
Tegese .
Ana in kitab iku panggonane rasa kang satenane,nsnging kudu milih sing wis ngerti,kajaba menawa ana sing ngandhani,ora kena diawur,sing akhire ora ketemu,supaya ora kebacut oleh,nasehat sing salah,yen kowe kepengin kepinteranmu sempurna ing awakmu,kowe kudu golek guru
Pitutur luhur
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
D.Pada 4
Nanging sira yen nggeguru kaki
Amiliha manungsa kang nyata
Ingkang becik martabate
Sarta kang weruh ing kukum
Kang ngibadah lan kang wirangi
Sokur oleh wang tapa
Ingkang wus tumungkul
Tan mikir pawewehing liyan
Iku pantes sira guronana kaki
Sartane karuhana
Tegese .
Nanging yen kowe golek guru ngger,miliha wong kang tenan,yaiku wong sing becik klakuane ,lan sing ngerti masalah hukum,sing sregep ngibadah lan wong sing ngati – ati,sokur yen entuk wong sing seneng prihatin sing wis ora seneng badha donya,ora ngarep – arep diwenehi dening wong liya,wong kaya ngono kuwi patut yen didadekake gurumu ngger,ajarane ngertenana.
Pitutur luhur
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Panutup :
- Aja lali keterangane pak guru ing ndhuwur kabeh dicathet luwih dhisik ana ing buku tulismu .
- Ana ing pitutur luhur pada 2 nganti 4 digoleki diisekake ana ing titik – titik
- Tetep semangat anggone nggarap tugas – tugas saka pak guru / bu guru supaya dadi boca kang pinter
- Aja lali dijaga kesehatane kanthi nindakake protocol kesehatan
- Ngibadah , ndonga lan bekti mran wong tuwa.